Portugal is weer eens positief in het nieuws. Van de volwassenen is 98 procent gevaccineerd. De verklaring ligt volgens het AD ‘In de volksaard‘. Dat zijn gevaarlijke gevolgtrekkingen. Die volksaardkaart is al vaker getrokken de afgelopen twee jaar, op zoek naar verklaringen waarom in sommige landen de anticoronamaatregelen beter werkten dan andere. Zoals Nederland.

“Een ander gevolg daarvan zie je, nu alle maatregelen tegen corona eigenlijk zijn opgeheven, nog: ze blijven een mondkapje dragen, ook al moet het niet. Portugezen zijn gehoorzaam. ‘Als we niet doen wat iedereen doet, worden we scheef bekeken’, redeneren ze. Dus blijven ze dat mondkapje opzetten, om toch maar te vermijden dat ze ‘de schuld’ zouden krijgen. Dat is dus een groot verschil met de Nederlandse mentaliteit: toen de mondkapjes af mochten, droeg niemand ze nog.” (AD, 6 november 2021)

Hm. Portugezen gehoorzaam? Die Portugezen die verkeersregels als vriendelijke suggestie zien? Die Portugezen die hun afval laten vallen waar ze lopen, al staan er op elke straathoek zes containers voor gescheiden inzameling? Maar vooruit, misschien is dat de enige manier waarop ze stoom kunnen afblazen wegens de gehoorzaamheid en de schizofrenie die voortkomt uit de angst voor onbekenden, die stamt uit de tijd van de dictatuur in combinatie met respect voor het algemeen belang. Klinkt als een trauma, niet als een volksaard, maar vooruit.

“En dat”, vult haar moeder aan, terwijl ze het laatste slokje muntthee drinkt voor ze terug naar huis vertrekken, “is het verschil met de Nederlanders: Portugezen, van welke leeftijd ook, hebben respect voor het algemene belang.”

Ah, de Nederlands egoïstische volksaard komt er ook nog aan te pas. Misschien zijn Portugezen gewoon verstandiger dan Nederlanders.

Maar waar maak ik druk over. Ik heb over het algemeen de aard van een willekeurig persoon in mijn omgeving niet door, laat staan dat ik inzicht heb in de aard van een compleet volk (daarom is mijn vuistregel: ‘iedereen is een idioot, tot het tegendeel is bewezen’). Ondanks dat ik sinds 1988 een regelmatige bezoeker van het land ben. Of misschien daarom, doordat ik voornamelijk in Sines zat in de Alentejo. En dat is dan weer de Alentejo Litoral, de kuststrook die net zo van de rest van Alto en Baixo Alentejo verschilt als West- van Midden- en Oost-Brabant.

Ik herken me in ieder geval in het wat lagere, wat gemoedelijker levenstempo van Portugal, bourgondische Brabander die ik van oorsprong ben. Maar niet in de vreselijke tyfuszooi die ze er overal van maken.